Bạn biết gì về bệnh phong thấp?

Người Việt mình cứ thấy đau nhức tay chân mình mẩy thì cho là bị mắc phong thấp, thuốc giảm cân không "khoa học" tí chút nào cả. Thậm chí, các em bé bị chảy mồ hôi đầu nhiều cũng bị gán cho nhãn phong thấp. Người Mỹ thì cũng không hơn gì chúng ta. Họ cũng có những tin tưởng về y học đã in trí từ nghìn xưa, truyền từ đời ông bà đến đời cháu chắt mà không có một căn bản khoa học nào chứng minh cả. Thực ra, có tới hơn 100 loại sưng khớp xương gây ra đau nhức và tật nguyền cho hằng chục triệu người Mỹ (Mỹ đen, trắng lẫn Mỹ vàng là chúng mình đây). Trong những loại bệnh sưng khớp này thì bệnh tê thấp Rheumatoid Arthritis (gọi tắt là RA) là bệnh nặng nhất, gây ra đau nhức khớp xương rất nhiều và dần dần làm biến dạng danh thiếp khớp xương này khiến bệnh nhân dịp không dùng thuộc cấp được đến nỗi những cử dộng thường nhật nhất như mở nắp hộp hay đi đứng cũng rất khó khăn. Có tới hơn hai triệu người Mỹ đang bị tê thấp RA. Bệnh này xẩy ra ở đàn bà nhiều hơn nam giới và thường bắt đầu vào trên dưới tuổi từ 20 tới 50 nhưng cũng có trạng thái xẩy ra ở trẻ nhỏ và người lớn hơn 50.

Triệu chứng

Những triệu chứng này có thể xẩy ra rồi biến mất và trở lại với thời gian. 1. Đau nhức và sưng danh thiếp khớp , nhất là những khớp xương nhỏ của bàn tay và bàn chân.

2. Đau nhức mê hoặc cứng toàn trạng thái danh thiếp khớp xương và bắp thịt, nhất là sau khi ngủ dậy hay sau một thời gian nghỉ ngơi. 3. Các khớp không cử động được

4. Bắp thịt nơi chỗ khớp đau bị yếu đi 5. Mệt mỏi, nhất là khi bệnh trở nặng

6. Sốt nhẹ 7. Theo với thời gian, thuốc giảm cân các khớp xương bị biến dạng.

8. Không cảm thấy khỏe Bệnh phong thấp RA thường xẩy ra ở nhiều khớp xương cùng lúc. Khi mới bị bệnh, danh thiếp khớp xương ở cổ tay, bàn tay, bàn chân và đầu gối thường bị hơn cả. Theo với thời gian, danh thiếp khớp vai, khuỷu tay, háng, cằm và cổ có thể bị ảnh hưởng. Cả hai bên cơ thể thường bị cùng lúc.Nơi những điểm dễ đụng chạm nhất (pressure points) của khớp xương ở khuỷu tay, bàn tay và bàn chân hay dây dưa gân gót chân Achille có trạng thái nổi lên những cục u nhỏ gọi là cục phong thấp. Các cục u này cũng có thể mọc ở danh thiếp khớp xương khác, ngay cả trong phổi nữa. Những cục u này có thể nhỏ bằng hạt đậu nhưng cũng có thể lớn văn bằng quả ổi nhỏ nhưng không gây đau đớn gì cả.

Bệnh thấp khớp RA đặc biệt có thể gây viêm danh thiếp tuyến nước mắt, tuyến nước bọt, màng tim và phổi, phổi và ngay cả các mạch máu. Đây là một bệnh kinh niên, có lúc thuyên giảm có lúc nặng lên. Không có cách chữa cho hết hẳn bệnh này nhưng nếu biết cách dùng thuốc và những phương tiện bảo vệ các khớp, bệnh nhân dịp vẫn có thể sống thế cuộc hạnh phúc và lâu dài.

Nguyên nhân

Bệnh phong thấp RA gây ra bởi chưng màng lót các khớp xương bị sưng lên khiến tiết ra một chất đạm làm tơ màng này ngày càng dầy lên. Chất đạm này cũng phá hoại lớp sụn, xương, gân và dây dưa chằng nơi khớp. Dần dần, khớp xương bị dị dạng, sai lệch và có trạng thái bị phá hủy.Tại sao danh thiếp màng lót bị sưng lên? Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng nhiễm trùng là nguyên do và một số người có những gien di truyền khiến họ dễ bị nhiễm trùng. Một số mệnh các nhà nghiên cứu khác cho rằng kích thích tố có trạng thái đóng một vai trò trong việc gây ra bệnh phong thấp RA.Những nguyên tố khác có thể làm một người dễ mắc bệnh RA là: tuổi già, phái nữ, hút thuốc lá.

Biến chứng

Bệnh tê thấp RA gây ra cứng, đau khớp xương và mệt mỏi. Dần dần, bệnh nhân dịp khó có thể làm những việc mặc dầu thông thường nhất như cầm cây bút, vặn nắm cửa…Bệnh nhân dịp có trạng thái bị trầm cảm bởi chưng việc này. Bệnh nhân RA cũng dễ mắc bệnh sưng khớp và xương (osteoarthritis, một dạng bệnh phong thấp khác), và bệnh tim…

Cách tự săn sóc

Ngoài những cách chữa bệnh vì bác sĩ thực hiện kể trên, bệnh nhân cũng cần biết cách tự trông nom bệnh của mình khiến giúp cho cuộc sống bớt khó khăn cũng như ngăn chặn sự tiến triển của bệnh. 1. Tập trạng thái dục thường xuyên: bệnh nhân dịp cần hỏi thầy thuốc hay nhân viên thể lý trị liệu chừng về những thể dục nào thích hợp và cần thiết. 2. Giữ không lên cân nhiều: số cân dư sẽ làm cho danh thiếp khớp xương phải chịu áp lực nhiều hơn và dễ bị phá hoại hơn.

3. Ăn uống đúng cách: ăn nhiều rau, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt 4. Tắm nước nóng hay sử dụng bình phẩm nước nóng đặt lên các khớp để giảm đau, thư giãn danh thiếp bắp cơ và tăng máu đến khớp.

5. Dùng sức lạnh khi bệnh tăng lên: lạnh làm cho giảm đau, làm tê và giảm co thắt bắp thịt. Nếu bệnh nhân dịp đang bị tê và máu lưu thông suốt không tốt, không thành thử dùng sức lạnh. Tập những biện pháp thư giãn: thôi miên, thở sâu, thư giãn bắp thịt.

6. Uống thuốc đầy đủ theo lời dặn của bác sĩ. 7. Giữ thái độ lạc quan: cùng với bác sĩ, sắp đặt trước những gì cần làm để chống lại cơn bệnh. Việc này sẽ làm cho bạn lạc quan bởi vì mình chủ động trong việc đối phó với căn bệnh.

8. Dùng những công cụ giúp mình vận động: thí dụ như những đồ ràng đầu gối, gậy chống, ràng bàn tay…Nói chuyện với thầy thuốc về những dụng cụ này. 9. Không làm quá sức mình: ngơi nghỉ khi cần

Những cách chữa khác Bệnh nhân dịp tê thấp RA có thể muốn sử dụng thử những phương cách điều trị khác như châm cứu, thuốc Bắc, thuốc sử dụng thêm như glucosamine, chondroitin sulfate…, nam châm…Tuy nhiên, thành thử nhớ rằng những phương pháp này không được theo dõi và kiểm chứng đầy đủ. Do đó, bệnh nhân phải cẩn thận tìm cho đúng thầy đúng thuốc, không cho nên sử dụng bừa bãi.

Bs Nguyễn Thị Nhuận, Chuyên Khoa Nhi Đồng – Thư viện Việt Trí